Terapija profesionalne astme
10/07/2012
Profesionalna astma je oboljenje uzrokovano agensima iz radne sredine koji dovode do asmatičnih znakova i simptoma, bilo zato što je konc. agenasa visoka ili zato što je reakcija radnika na njih pojačana.
Prevalenca oboljenja je 3-20%, a oko 15% svih asmatičara povezuje svoju bolest sa radnim mestom.
Više od 200 različitih materija sa radnog mesta mogu prouzrokovati asmatične napade.
KLASIFIKACIJA PROFESIONALNE ASTME
1. PREMA MEHANIZMU NASTANKA
- ALERGISKA PROFESIONALNA ASTMA
Nastaje usled senzibilizacije radnika na alergene sa radnog mesta.
Ovde se produkuju imunoglobulini klase IgE (prvi tip imunološke reakcije) kao reakcija na alergene.
- ZAPALJENJSKA (IRITATIVNA) PROFESIONALNA ASTMA
Nastaje pri ekspoziciji respiratornim iritansima (hlor, sumporni i azotni oksidi, amonijak). Opstrukcija je izazvana zapaljenjem disajnih puteva i nadražajem vagusa i lokalnih aksonskih refleksa.
Asmatični napadi se javljaju u toku inhalacije pomenutih gasova (Rana reakcija) i simptomi mogu prestati ubrzo po napuštanju radne sredine ili nekoliko sati kasnije.
- MEŠOVITA PROFESIONALNA ASTMA
Najčešće se javlja pri ekspoziciji materijama male molekulske mase (anhidridi, izocijanati, lekovi). Odlikuje se udruženim delovanjem alergiskih i zapljenjskih efekata pomenutih materija.
Asmatični napadi mogu biti ranog i kasnog tipa, javljaju se obično nakon više godina ekspozicije.
- FARMAKOLOŠKA PROFESIONALNA ASTMA
Javlja se pri ekspoziciji pamuku, konoplji, lanu, pšeničnom brašnu i dr. Ove materije deluju dvojako, sa jedne strane akiviraju mastocite anafilaktičkim putem, a sa druge aktivirajusistem komplementa.
2. PREMA KLINIČKOM I PATOGENETSKOM ASPEKTU
- IMUNOLOŠKA PROFESIONALNA ASTMA
Klasična IgE posredovana
Poliimunološka
- NE-IMUNOLOŠKA PROFESIONALNA ASTMA
KLINIČKA SLIKA
Simptomi i znaci profesionalne astme isti su kao i kod neprofesionalne (gušenje, sviranje, kašalj).
Specifičnost u kliničkoj slici jeste vremenska i prostorna povezanost simptoma i znakova sa ekspozicijom na radnom mestu. Opstrukcija u disajnim putevima varira u intenzitetu i često je kompetno reverzibilna po prestanku ekspozicije. Karakteristike asmatičnih napada zavisi od tipa astme i koncentracije nokse u radnoj sredini.
TIPOVI ASMATIČNIH REAKCIJA
- RANA REAKCIJA – Javlja se nekoliko minuta nakon inhalacije i traje 30-60 minuta.
– Javlja se pri senzibilizaciji na antigene velike molekulske mase i pri inhalaciji respiratornih
iritanasa.
- KASNA REAKCIJA – Javlja se 4-6 h nakon ekspozicije, dostiže max. posle 5-8 h i traje najduže1 dan. – Karakteristična je za farmakološki oblik astme.
- DVOJAKA REAKCIJA – Prvo se javlja rana reakcija, a nakon 4-6 sati i kasna reakcija.
– Najčešća je kod alergiske astme, ali je moguća i kod zapaljenjske.
LEČENJE
- Prekid ekspozicije
- Bronhodilatatori (Beta 2 agonisti, teofilinskipreparati)
- Kortikosteroidi
- Dinatrijumhromoglikat
- Nedohromisodijum
- Antibiotici – kod infekcije
- Hidratacija
- Specifična hiposenzibilizacija
- Oksigenoterapija
- Najvažniji deo terapije je PRIMED 2 koji smanjuje osetljivost na alergene, deluje bronhodilatatorno i pomaže regeneraciju sluzokože disajnih puteva. Bez hemijskih suplemenata i bilo kakvih dodataka sa sastojcima iz prirode deluje čak i samostalno u otklanjanju simptoma i poboljšanju stanja!
